Wat is stress?
Stress is een normale, menselijke reactie. Ons lichaam en zenuwstelsel zijn erop ingesteld om stress te ervaren en hierop te reageren. Wanneer je te maken krijgt met veranderingen, gevaar of andere uitdagingen, reageer je zowel fysiek als mentaal. Dit is wat we stress noemen.
In essentie is stress een beschermingsmechanisme van ons lichaam. Stel je voor dat er plots een gevaarlijke hond voor je staat; dit veroorzaakt stress. Je hartslag versnelt, en je hersenen, hart en spieren krijgen meer zuurstof om sneller en effectiever op de situatie te reageren. In zo'n geval krijg je bijvoorbeeld het signaal om weg te rennen van de hond.
Stress helpt je dus om snel en adequaat te reageren op gevaarlijke of uitdagende situaties.

De stressreactie
Bij een stressreactie kunnen we twee fases onderscheiden: een fase van "actie" en een fase van "compensatie."
In de eerste fase, de actiefase, worden er in ons lichaam pro-stress hormonen geproduceerd, zoals (nor)adrenaline. Deze hormonen geven ons de energie om een vecht- of vluchtreactie uit te voeren. Tijdens deze fase kun je verschillende fysieke symptomen ervaren, zoals:
- Versnelde ademhaling
- Opgespannen spieren
- Verhoogde hartslag
De stress-theorie van Hans Selye
Hans Selye (1907 - 1982) wordt beschouwd als de grondlegger van de moderne stress-theorie. In 1936 gebruikte hij voor het eerst de term stress en definieerde het als "de niet-specifieke reactie van het lichaam op elke verandering."
Selye introduceerde ook het concept van de "drie fases" van stress, waarbij het stressniveau wordt vergeleken met onze persoonlijke stressweerstand. Deze stressweerstand is voor ieder persoon uniek, wat verklaart waarom sommige mensen beter met stress kunnen omgaan dan anderen.
Hoe langer en hoe vaker we onze (unieke) stressweerstand overschrijden, hoe groter de kans op negatieve gevolgen.
De 3 fases van Selye
Leer ze herkennen
Fase 1: energie
In de eerste fase van Selye's model blijft het stressniveau binnen de grenzen van onze normale stressweerstand. Hoewel de stressreactie energie kost, heeft dit in deze fase nog geen schadelijke gevolgen voor het lichaam. Je kunt echter merken dat je gedurende de dag meer alert bent, wat kan leiden tot moeite met in slaap vallen.
Om je energieniveau gedurende de dag in balans te houden en beter te kunnen ontspannen, kan Magnesium helpen. Magnesium ondersteunt je zenuwstelsel en draagt bij aan een rustiger gevoel, waardoor je makkelijker in slaap kunt vallen
Fase 2: stress
In de tweede fase ervaren we meer stress dan onze stressweerstand eigenlijk aan kan. Wanneer dit slechts tijdelijk is, hoeft dit geen schadelijke gevolgen op lange termijn op te leveren.
Enkele typische symptomen van stress in deze fase zijn:
- Geen rust meer hebben
- Prikkelbaar zijn
- Zich opgejaagd voelen
- 's Nachts ontwaken
Ook in deze fase is voldoende Magnesium van groot belang. Van Magnesium is wetenschappelijk bewezen dat het bijdraagt tot een normale werking van onze zenuwcellen. Magnesium helpt je een rustgevend gevoel te geven bij tijdelijke stress. Zo kunnen supplementen die je normale stressweerstand verhogen ook helpen om beter om te gaan met periodes van hoge stress.
fase 3: alarm
In de derde fase heeft het lichaam langdurig stress ervaren die de normale stressweerstand overschrijdt. Deze fase kan op de lange termijn schadelijke gevolgen hebben, zoals:
- Mentale en fysieke uitputting
- Emotionele instabiliteit
- Concentratieproblemen
- Lichamelijke klachten
Als je last hebt van neerslachtigheid, kunnen supplementen een ondersteunende rol spelen. Onderzoek heeft aangetoond dat crocine en safranal, actieve stoffen in saffraan, een positief effect kunnen hebben op je humeur en mentale gezondheid.
Oorzaken van stress
In historische tijden waren de dagelijkse stressfactoren vaak beperkt tot overlevingstaken zoals het vermijden van gevaar of het vinden van voedsel. In de moderne wereld worden we echter geconfronteerd met veel meer prikkels en verwachtingen, wat kan leiden tot aanzienlijke stress.
Veelvoorkomende oorzaken van stress vandaag de dag zijn onder andere:
- Hoge werkdruk
- Financiële problemen
- Groot verantwoordelijkheidsgevoel
- Hoge maatschappelijke verwachtingen (op sociaal, familiaal, financieel en professioneel vlak)
- Ingrijpende gebeurtenissen
- Onzekerheid
Waar mensen in het verleden misschien 10 tot 25 keer per dag stress ervaarden, wordt deze frequentie nu geschat op 150 tot 1000 keer per dag. Deze constante blootstelling aan stress kan ons lichaam belemmeren in zijn vermogen om te herstellen, wat mogelijk langdurige gevolgen kan hebben.
Wat zijn de symptomen van stress?
Stress kan op verschillende manieren worden ervaren, en de symptomen kunnen zowel lichamelijk als geestelijk zijn.
Enkele lichamelijke symptomen van stress zijn:
- Vermoeidheid en gebrek aan energie
- Spanning in de spieren, vaak zichtbaar in het gezicht
- Versnelde hartslag en ademhaling
- Spierpijn
- Hoofdpijn
- Zweten
- Hoge bloeddruk
- Duizeligheid
Psychische symptomen van stress kunnen onder andere zijn:
- Gevoel van opgejaagdheid
- Prikkelbaarheid
- Slaapstoornissen
- Negatieve gedachten
- Angstgevoelens of nervositeit
- Verandering in eetlust, zowel vermindering als verhoging
Het is belangrijk om deze symptomen te herkennen en te begrijpen dat stress verschillende vormen kan aannemen. Door bewust te zijn van deze symptomen, kun je tijdig maatregelen nemen om stress te beheersen.
Wat zijn de gevolgen van langdurige stress?
De hoeveelheid die je stress ervaart heeft een grote impact op je energieniveau. Het is daarom belangrijk om je lichaam van alle benodigde voedingsstoffen te voorzien wanneer je veel stress ervaart.
Tijdens stressvolle periodes is het moeilijker om een gezonde levensstijl te behouden. Hierdoor kan je bijvoorbeeld
- Grotere kans krijgen op hart- en vaatziekten
- Ongezond eten
- Meer alcohol drinken
- Minder bewegen
Wanneer je gedurende langere periodes veel stress hebt, kan dit tot nadelige gevolgen leiden zoals:
- Hoge bloeddruk
- Hoog cholesterolgehalte
- Ontstekingsreacties
- Burn-out
Je kunt je door langdurige stress mentaal én lichamelijk uitgeput voelen, waarbij je minder energie hebt om dingen te doen. De kans bestaat hierbij dat je in een vicieuze cirkel terechtkomt, wat nog meer stress veroorzaakt omdat je te weinig gedaan krijgt door een tekort aan energie.
Verschil tussen acute stress en chronische stress?
Acute stress is tijdelijke stress die ons beschermt in noodsituaties. Het is een normale en vaak nuttige reactie die ons in staat stelt om snel te reageren en problemen op te lossen. Deze vorm van stress is meestal kortdurend en kan zelfs positief zijn, omdat het ons helpt om uitdagingen het hoofd te bieden.
Wanneer acute stress echter langdurig aanhoudt en ons lichaam niet voldoende tijd krijgt om te herstellen, kan het overgaan in chronische stress. Chronische stress, of langdurige stress, ontstaat wanneer de stress aanhoudt zonder dat het lichaam de kans krijgt om tot rust te komen. Dit kan leiden tot verschillende schadelijke effecten, zowel mentaal als fysiek.
Chronische stress wordt vaak als ongezond beschouwd omdat het het lichaam continu onder druk zet en kan resulteren in uiteenlopende gezondheidsproblemen.
Hoe kun je stress verminderen?
Om je energieniveau op peil te houden tijdens stressvolle periodes, kun je enkele eenvoudige maatregelen nemen. Enkele tips:
- Beweeg dagelijks minstens 20 minuten, bijvoorbeeld door te wandelen of te fietsen.
- Neem tijd voor mentale ontspanning, zoals yoga of meditatie.
- Zorg voor voldoende slaap, liefst tussen 7 en 9 uur per nacht.
- Vermijd je smartphone en andere schermen minstens een uur voor het slapengaan.
Wil je meer tips om beter met stress om te gaan?
Supplementen bij tijdelijke stress
Tijdens elke fase van stress kan ons lichaam baat hebben bij extra ondersteuning om optimaal te functioneren en te herstellen. Ons huidige voedingspatroon voorziet vaak niet in alle noodzakelijke vitaminen en mineralen die we nodig hebben om goed te functioneren. Voedingssupplementen kunnen een handige manier zijn om deze tekorten aan te vullen en je lichaam te helpen bij het omgaan met tijdelijke stress.
Ontdek onze supplementen die speciaal zijn ontwikkeld om te ondersteunen bij tijdelijke stress.
Somberheid of donkere gedachten?
Als je heel erg last hebt van sombere gevoelens of donkere gedachten, is het aangeraden om dit met een gezondheidsprofessional te bespreken. Zij kunnen je helpen met de juiste begeleiding en ondersteuning.